BİRİNCİ BÖLÜM : Genel Hükümler

Amaç ve Kapsam
Madde 1 – Bu yönetmeliğin amacı, kişilerin huzur ve sükununu beden ve ruh sağlığını gürültü
ile bozmayacak bir çevrenin geliştirilmesini sağlamaktır. Bu amaca uygun olarak gürültü ile
ilgili terimlerin tarifi ile gürültü kontrolünun uygulanacağı sınırların belirlenmesi esaslarını
kapsar.
Kanuni Dayanak
Madde 2 – Bu yönetmelik 9 Ağustos 1983 tarih ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 14 üncü
maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.
Uygulama Alanı
Madde 3 – Bu yönetmelik, belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışındaki alanlarda
uygulanır.
Tanımlar
Madde 4 – Bu yönetmelikte sözü geçen ve açıklanması gerekli görülen deyimler aşağıda
belirtilmiştir.
1) Ses: Titreşim yapan bir kaynağın hava basıncında yaptığı dalgalanmalar ile oluşan ve
insanda işitme duygusunu uyaran fiziksel bir hadisedir.
2) Gürültü: Gelişigüzel bir yapısı olan bir ses spektrumudur ki, subjektif olarak, istenmeyen
ses biçiminde tanımlanır.
3) Darbe Gürültü: İki kütlenin birbirine çarpması ile ortaya çıkan gürültüdür.
4) Gürültüden Etkilenme: Gürültünün insan sağlık ve konforu üzerindeki etkileri, işitme
hasarları şeklinde görülen fiziksel tesirleri, vücut aktivitesinde görülen fizyolojik tesirleri,
rahatsızlıklar, sinirlilik gibi psikolojik tesirleri ve iş veriminin azalması, işitilen seslerin
anlaşılmaması gibi görülen performans tesirleri olarak 4 grupta toplanabilir.
5) Vibrasyon: Genellikle katı ortamlarda yayılan ve dokunma duygusu ile hissedilen alçak
frekanslı ve yüksek genlikli mekanik titreşimlerdir.
6) Vibrasyondan Etkilenme Sınırı: Vibrasyonun insan sağlığı, performansı ve konforu
üzerinde oluşturduğu hareket hastalığı gibi fizyolojik ve pisikolojik etkilerle yapılarda
hasarların başlama sınırlarıdır ki, vibrasyonun hızı, ivmesi, genliği, frekansları veya süresi ile
ortaya konulmuş kriterlerdir.
7) Ses basınç seviyesi veya gürültü seviyesi: Ses yayılması sırasında değişen atmosferik
basıncın denge basıncına göre farkıdır. 0.0002 Newton/m² lik standart referans ses basınç
seviyesine oranlanan ses basınç düzeyinin birimi desiBel (dB) dir. DesiBel: Verilmiş bir ses
şiddetinin kendisinden 10 kat az diğer bir ses şiddetine oranının 10 tabanına göre
logaritmasına eşit ses şiddetine Bel; bunun 1/10’una da desiBel denir.
Ses şiddeti seviyesi tarzında tarif edilir.
Burada:
Lp = Ses şiddeti seviyesi (dB)
P = Ses basıncı (N/m²)
Po = Referans ses basıncı (TS 187’e göre 2×10-4N/m²) dir.
8) dBA: İnsan kulağının en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekansların özellikle
vurgulandığı bir ses değerlendirmesi birimidir. Gürültü azaltılması veya kontrolunda çok
kullanılan dBA birimi, ses yüksekliğinin subjektif değerlendirmesi ile de ilişkilidir.
9) Frekans: Ses dalgasının birim zamandaki titreşim sayısı olan frekansın birimi Hertz’dir.
10) Frekans spektrumu: Gürültü içinde mevcut farklı ferekanslara sahip ses dalgalarına ilişkin
ses basınç düzeylerinin analiz edilmesi sonucunda ortaya konulan grafiklerdir.
11) Eşdeğer gürültü seviyesi (Leq): Verilmiş bir süre içinde süreklilik gösteren ses enerjisinin
veya ses basınçlarının ortalama değerini veren dBA biriminde bir gürültü ölçeğidir. Simgesi
Leq olup aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır.
dBA
n : gürültü sayısı
Li : gürültü düzeyleri, dBA
12) Demiryolu Leq seviyesi: Demiryolları gürültüsünün değerlendirilmesinde kullanılan ve
ulaşım yoğunluklarını ve lokomotif ve vagonların ses düzeylerini ayrı ayrı hesaba katan
gürültü ölçeğidir.
Aşağıdaki gibi hesaplanmaktadır:
LACmax ve LALmax : Vagonların ve lokomotifin geçişi sırasında tepe düzeyler, dBA.
Tc ve TL : Vagon ve lokomotifin efektif geçiş süreleri, s.
13) En yüksek ses seviyesi = Tepe düzeyi = Üst düzey (Lmax) : Zamana göre değişen
gürültünün herhangi bir anda sahip olduğu en yüksek değerdir.
14) Gürültü Endeksi, (WECPNL) Havaalanı ve yakın çevresinde hava aracı gürültüsünün
değerlendirilmesinde kullanılan ve Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO)
tarafından öngörülen bir birimdir ve uçak tiplerini, gürültünün frekans spektrumunu, uçağın
geçiş süresini, günlük uçuş yoğunluğunu hesaba katmaktadır.
ECPNLD : Gündüz ECPNL (07-22)
ECPNLN : Gece ECPNL (22-07)
S : Mevsimsel ayarlama faktörü (-5 ile +5 dB arasında)
EPNL: Efektif gürültü seviyesi, n: Gürültü olayı sayısı, T: Değerlendirme periyodu, T0, t0:
Ölçüm özelliklerine göre belirlenen sabitler.
15) Gürültüye duyarlı alan ve kullanımlar: Kamu ve özel mülkiyetli arazilerde kurulmuş ve
içinde yeralan olaylar gereği, istenen seslerin en iyi biçimde duyulabildiği ve dış gürültüden
olan rahatsızlığın en fazla olduğu, kısaca iç akustiğin şart koştuğu aşırı sesten korunması
gerekli olan binalardır. Meselâ: konut, hastahane, okul, motel, pansiyon, dinlenme tesisleri,
tatil ve dinlenme parkları, mezarlık gibi yerler, kendi içlerinde çok ve orta derecede hassas
olarak ayrılabilirler.
16) Dış Gürültü Seviyesi: Yapıların dışında, dış duvarlardan 1.00 metre uzaklıkta ölçülmüş
veya hesaplanmış gürültü seviyeleridir.
17) İç Gürültü Seviyeleri: Yapıların içinde çeşitli faaliyetlerin yer aldığı faaliyet hacimlerinde
ölçülmüş veya hesaplanmış gürültü seviyeleridir.
18) Gürültü Kontrolü: Herhangi bir ses kaynağından yayılan gürültü niteliğine sahip sesleri,
kabul edilebilir seviyeye indirgemek, akustik özelliğini değiştirmek, etki süresini azaltmak,
hoşa giden veya daha az rahatsız eden bir başka ses ile maskelemek gibi metodlarla zararlı
etkilerini tam olarak gidermek veya makul bir seviyeye indirme işlemidir. Gürültü kontrolü
gürültü kaynağında, gürültünün yayıldığı çevrede ve gürültüden etkilenen kullanıcıda olmak
üzere üç elemanda yapılabilir.
19) Çevrede Tedbirler: Yapıların dışında veya içinde yer alan gürültü kaynaklarından doğan
seslerin, yapılar veya yapı içindeki kullanıcıya ulaşıncaya kadar yayıldığı çevrede
yapılabilecek her türlü gürültü kontrolüdür.
20) Gürültü Kaynağında Tedbirler: Gürültü üreten ses kaynağının yapısı, işleme tekniği,
oturduğu zemin, monte edilme biçimi ve buna benzer doğrudan kaynak ile ilgili olarak
alınabilecek tedbirlerdir.
21) Gürültü Sertifikası: Hava aracının çıkardığı gürültü bakımından Uluslararası Sivil
Havacılık Teşkilatı’nca yayınlanan kriterlere uygun olduğunu belirten belgelerdir.
22) Reverberan, Çınlayan Avlu: Karşılıklı yeralan duvarlar gibi yansıtıcı düşey yüzeyler ile
sesleri defalarca yansıtan ve gürültü miktarının artmasına ve yankıya neden olan avlu şeklidir.
23) Arka Plan Gürültüsü: Bir çevrede incelenen gürültü kaynağının dışında diğer kaynakların
aynı anda oluşturdukları sürekli bir fon gürültüsüdür.
24) Ses Geçirme Katsayısı = ses geçiş katsayısı = ses iletim katsayısı: Bir yapı elemanının ses
yalıtımının ölçülmesinde temel birim olan ses geçirme katsayısı; elemanın yüzeyine gelen ve
arka tarafına iletilen ses şiddetleri farklıdır ve logaritmik ölçekte belirtildiğinde, ses iletim
kaybı = ses geçiş kaybı = ses geçirme kaybı adını almaktadır. Birimi desiBel’dir. Geçirme
kayıpları eleman özellikleri yanında seslerin frekanslarına göre değişmektedir.
25) Ses Yutuculuğu: Bir elemanın yüzeyine çarpan ses dalgasındaki enerjinin, elemanın
gözeneklerindeki sürtünme sebebi ile ısı enerjisine dönüşmesi ve böylelikle yüzeyden geriye
yansıyan ses enerjisinin azalmasıdır.
26) Ses Yalıtımı: Yapı elemanları aracılığıyla iletilen seslerin miktarlarını azaltmak veya
diğer bir deyişle elemanın ses geçirme kaybını artırmak için elemanın konstrüksiyonunda ve
kullanılan malzeme ve bileşenlerde alınabilecek her türlü tedbirdir.
27) Fiziki Çevre Faktörleri: Sesin kaynaktan kullanıcıya, yapı veya etkilenen kişilere
iletilmesi sırasında geçtiği fiziksel çevrede bulunan ve ses yayılımını etkileyen gürültüyü
artırıcı veya azaltıcı her türlü elemandır.
28) Akustik Gölge Bölgesi: Ses dalgalarının bir çevrede yayılmaları sırasında engeller, rüzgâr
etkisi ve günlük sıcaklık değişimleri gibi dış tesirlerle kırılma ve kıvrılmalara uğramaları
sonucu ortaya çıkan ve içerisinde ses düzeylerinin 10-15 dBA kadar azalma gösterdiği
alanlardır.
29) Gürültü Azaltma Katsayısı (NRC): Konuşma seslerinin algılanmasında önemli olan ve
250-2000 Hz arasındaki frekans bölgesinde malzemelerin ortalama ses yutuculuk katsayılarını
veren tek sayılı bir birimdir:
? : ses yutuculuk katsayısı (0.0 – 1.0)
30) Reverberasyon zamanı: Bir hacmin akustik özelliğini belirleyen bir kriterdir. Hacim
içinde faaliyette olan bir ses kaynağının susmasından itibaren ses düzeylerinin 60 dB
düşmesine kadar geçen saniye biriminde zaman süresidir.
Görev Yetki ve Sorumluluklar
Madde 5 – 1) Bu yönetmeliğin, kendi yetki alanları içerisinde uygulanmasından, mahallin en
büyük mülki amiri, belediyeler ve köy tüzel kişilikleri sorumludur. Mahallin en büyük mülki
amiri, belediyeler ve köy tüzel kişilikleri teknik konularda Mahalli Çevre Kurulları’nın
görüşünü alabilirler ve yardım isteyebilirler. Mahalli Çevre Kurulları bu istekleri yerine
getirmekle yükümlüdürler.
2) Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü, gürültü kontrolü konusunda ilgili kuruluşlar arasında
koordinasyonu sağlamakla yükümlüdür.
İKİNCİ BÖLÜM : Gürültü Kaynakları;

İKİNCİ BÖLÜM : Gürültü Kaynakları; Karayolu, Havayolu Taşıma Araçları, Sanayi, Yol ve
İnşaat Makinaları
Madde 6 – Sanayi, Yol ve İnşaat Makinaları;
1) Değişik gürültü kaynakları ve bu kaynaklardan yayılmasına izin verilen maksimum gürültü
seviyeleri EK-1’de verilmiştir. Bu ses seviyelerinden daha yüksek gürültü çıkaran araçların
gerekli tedbirler alınmadan çalıştırılması, hizmete sokulması, kullanılması yasaktır.
2) Şantiye Gürültüsünün Seviyeleri; çevrede bulunan gürültüye hassas yapıların bir metre
uzaklığında Tablo 4’de verilen kabul edilebilir değerleri aştığı takdirde bu yönetmelikle
belirlenen yetkililerce şantiye çalışma saatlerinin azaltılması, yapının durdurulması tedbirleri
alınır.
Madde 7 – Karayolları Taşıtları;
1) Hiç kimse susturucusuz veya ses giderici diğer parçaları olmadan bir motorlu kara taşıtı
çalıştıramaz veya çalışmasına sebep olamaz. Bakım onarım veya diğer değiştirme amacı
dışında bir motorlu araç veya motosiklet üzerindeki susturucu veya ses giderici parça
çıkarılamaz, çalışamaz hale getirilemez.
2) Kamuya açık yerlerde çalıştırılan motorlu taşıtların çıkardıkları gürültüler, EK-1’de verilen
sınırları aşamaz.
3) Bir motorlu araç üzerinde veya içinde korna ile veya ses çıkaran başka bir cihaz ile tehlike
uyarısı vasfı taşımayan ses yapmak veya yapılmasına sebep olmak yasaktır. Taşıtların sesli
uyarıcıları TS-1875 ve TS-2214’e göre yapılan ölçmelerde araçtan 2.00 m. uzaklıkta ve 1.20
m. yükseklikte 105-118 dBA olmalı ve frekans spektrumu 1800-3550 Hz. arasında
görünmelidir. Geçiş üstünlüğüne haiz taşıtlara Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 157 nci
maddesi hükmü uygulanır.
Madde 8 – Taşıtların iç gürültü seviyeleri Tablo 1’deki değerleri aşamaz.
Madde 9 – Havayolu, Demiryolu Taşıtları;
1) Türk tescilindeki ve yabancı ülke tescilindeki havayolu araçlarının iç ve dış trafiğe açık
hava alanlarımıza iniş ve kalkış yapabilmeleri için gürültü sertifikasına sahip bulunmaları
gerekir. Gürültü sertifikası bulunmayan Türk ve yabancı ülke tescilli havayolu taşıtları iç ve
dış trafiğe açık havaalanlarımıza gürültü tazminatı ödeyerek iniş ve kalkış yapabilirler. Bu
tazminatlarla ilgili esaslar Ulaştırma Bakanlığınca belirlenir ve tebliğ şeklinde yayımlanır.
2) Banliyo ve şehirlerarası trenler ile ağır ve hafif metrodan çıkan gürültüler EK-1’de verilen
sınır değerleri aşamaz.
Madde 10 – Havaalanı gürültü planları hazırlanmasını takiben Başbakanlık Çevre Genel
Müdürlüğünün gerekli gördüğü ve Ulaştırma Bakanlığı’nca uygun görülen havaalanlarında
Ulaştırma Bakanlığı’nca hava araçlarının az gürültülü iniş ve kalkış biçimleri belirlenir. Hava
aracı ve havaalanları için gürültü konusunda belirlenecek her türlü metod standart ve
kararlarda Ulaştırma Bakanlığı ile işbirliği yapılır.
Madde 11 – İşyerleri ile ilgili olarak;
1) İşitme sağlığı açısından kabul edilebilir en yüksek gürültü seviyeleri için Tablo-2’de
verilen değerler esas alınır.
2) Bu yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen yetkililer tarafından yapılan kontrollerde Ek-
1 ve 11 inci maddedeki sınırları aşan bir çalışma düzeni uyguladığı tespit edilen işyeri
sahipleri ve kamuya ait işyeri yöneticilerine mahallin en büyük mülki amiri tarafından bir
aylık süre verilerek durumu düzeltmeleri istenir. Endüstriyel makina araç ve gerecin gövdeleri
ve eksozlarıyla yayılan hava kaynaklı seslerin, aracın yapısal özelliğine, kaynağın yapı
içindeki konumuna ve oturduğu yere ve bağlantılarına, çevredeki ses yansıtıcı diğer yüzeylere
ve yapı elemanı aracılığıyla yayılan darbe seslerinin ve mekanik vibrasyonların ise aracın
yapısına, monte edilme şekline, operasyon tekniğine, yapılan işe, bakımına ve kullanılan araç
adedine bağlı olduğu gözönünde tutularak gürültü kontrolü yapılır. Bu gereği yerine
getirmeyen imalathane ve işyerlerinin faaliyetleri kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz
olarak durdurulur.
3) İşyerlerinde tavsiye edilen gürültü seviyelerinin aşıldığı, gürültü ve vibrasyonların
kaynağında azaltılması için teknik imkanların yetersiz olduğu durumlarda, işveren işçilere
1475 sayılı İş Kanununda belirtilen koruyucu giysiler ve gereçleri sağlamakla yükümlüdür.
(*)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NOT : (*) 22/05/2003 kabul tarihli, 10/06/2003 tarih ve 25134 sayılı R.G.de yayımlanan 4854
sayılı “İş Kanunu”nun Geçici 1. Maddesi gereğince, mevzuatta 1475 sayılı Kanuna yapılmış
olan atıflar 4857 sayılı Kanuna yapılmış sayılır.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM :Yerleşim Bölgeleri İçin Temel Kriterler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Yerleşim, Yapı, Malzeme (Yerleşim Bölgeleri İçin Temel Kriterler)
Madde 12 – 1) Trafik gürültüsü için temel kriterler 35 dBA-45 dBA aralığında seçilir.
Yerleşme yerine ve gün içindeki zaman dilimine bağlı olarak Tablo-3’deki düzeltmeler
yapılır.
2) Diğer gürültü kaynakları için yapıların 1.00 m. uzaklığındaki gürültü seviyeleri Tablo-4’de
verilen sınırları geçemez.
3) Yerleşim alanı içinde bulunan yapı tiplerine göre kabul edilebilir iç mekan ses basıncı
seviyeleri için Tablo-5’deki değerler uygulanır.
4) Yapıların mimari projelerin hazırlanmasında esas alınmak üzere yapılar içindeki gürültüye
hassas faaliyet alanları ile gürültü kaynağı olan faaliyet alanları Tablo-6’da verilmektedir.
Madde 13 – Karayolu, Demiryolu, Havaalanları ve İmar Planları ile İlgili Olarak;
1) Mevcut karayolları ve şehiriçi ana arterler ve çevre yollardan yayılan gürültülerin
seviyelerini gürültü kaynağından en az 300 m. uzaklık içerisinde gösteren gürültü haritaları
belediyelerce hazırlanıp imar planlarında gürültünün azaltılmasına sağlayacak tedbirler bu
yönetmelikle belirlenen esaslar çerçevesinde alınır.
2) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı ve Belediyeler şehir içi ve dışı trafik
yollarını planlarken gürültü problemini de gözönüne alarak gürültüye hassas alanlardan yoğun
yolları uzaklaştırmak, yerleşme içinden geçmesi zorunlu ve yoğunluğu 10.000 taşıt/saat’den
büyük olan yolların kodunu düşürerek yarma ve şevler içine almak, yol kaplamasını belirli yol
kesimleri için az gürültü yaratacak türden seçmek, yol eğimini ayarlamak, kavşak, dönemeç
ve ışıkları düzenleyerek trafiğin duraksız akışını sağlayarak gürültüyü azaltmak, durakları
uygun seçmek, yol kenarlarına gürültü perdeleri inşa etmek, yeni yollar ile trafik yoğunluğunu
yerleşme dışına kaydırıcı tedbirler almak, ağır taşıtları belirli yollarda sınırlandırmak, hız
sınırları koymak konularında gerekli çalışmaları Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü ile
koordinasyon içinde yürütürler.
3) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı ve Valiliklerin işbirliği ile bütün tren
ve lokomotiflerin ses ölçümlerinin yapılması, standartlara uygun olmayan trenlerde gürültü
kontrolü amacıyla lokomotiflere susturucu takılması, fren özelliklerinin değiştirilerek diskli
frenlerin kullanımı, makina yapısında önlemlerin alınması, lokomotif ve vagonların
tekerleklerinin düzeltilmesi, yağlanması ve tekerleklerde ses yutucu malzeme kullanımı gibi
yapı ile ilgili tedbirlerin alınması, demiryollarında ise rayların sık sık bilenmesi, parlatılması,
rayların belirli kesimlerinde lastik takozlar kullanılması, ray bağlantılarının kaynaklı duruma
getirilmesi, demiryolu dönüşlerinin uygun biçimlenmesi, banketlerin vibrasyon iletmeyen
malzeme ile kaplanması, tren yolu kodunun çevreye göre ayarlanması tren yolu çevrelerinin iç
yüzeylerinde ses yutuculuğunun arttırılması sağlanır.
4) Metrolar İçin :
– Belediyeler şehir içi metro gürültü ve vibrasyon kontrolü için, metro içinde, istasyonlarda,
metronun geçtiği hatlarda aşağıdaki esaslara uygun uygulama yapılır.
– Bekleme, iniş ve biniş platformlarında ve istasyonlarda, vantilasyon şaftlarına ilişkin izin
verilen gürültü seviyeleri Tablo 7’de verilmiştir.
– Yeraltı istasyonları içinde, yansımış sesleri kontrol etmek üzere duvar ve tavanlarda akustik
tedbir alınır. İstasyon boş iken 500 Hz.de reverberasyon zamanı 1.2-1.4 saniye olmalı, içeride
kullanılacak akustik malzemenin NRC; ses azaltım katsayısı, en az 0.60 ve 500 Hz.deki
minimum yutuculuk katsayısı 0.60 alınır. Yutucu malzeme ile kaplanacak olan, tavan ve
duvarların toplam alanının % 35’i ve tavan alanının % 50 sinden az olamaz.
– Kent içi ve dışında metronun gürültüye duyarlı alanlardan geçtiği yerlerde gürültü perdeleri
yapılır.
– Fanların ve diğer gürültülü ekipmanın bulunduğu alanlar, diğer genel kullanım
mekanlarından uzaklaştırılır, bu yapılamıyorsa bölme duvarlarında ve kapılarında ses yalıtımı
yapılır.
5) Yeni hava alanı yapımı veya mevcut hava alanlarının geliştirilmesinde ilgili kuruluşlarca
gürültü faktörü gözönünde bulundurulur.
6) Yerleşme düzeni içinde gürültülü ve gürültüye hassas noktalar imar planı kapsamı içinde
belediyelerce dikkate alınır. Nüfusu 10.000 kişinin altında olan ve imar planı yapmak ihtiyacı
duyulmayan yerleşim alanlarında denetim, mülki amirler tarafından yapılır.
7) Planlama kararlarında, gürültü kaynaklarına ilişkin özelliklerden ulaşım hacmi ağır taşıt
yüzdeleri, günlük tren yoğunlukları fren türleri, havaalanı kapasitesi ve tesislerine ayrılacak
alanlar endüstri türleri ve alanları geçici veya sürekli şantiye alanları için ön belirlemeler ve
bu gürültü kaynaklarının gelecekte öngörülen gelişimleri gözönünde tutulur. Öngörülen nüfus
yoğunlukları için planlanacak arazi parçalarının kullanım amaçları, hizmet alanları ve bu
alanlar arası faaliyet ilişkilerinin çevre gürültülerinden etkilenmeleri açısından gözden
geçirilir. Fiziksel çevre faktörlerinden arazi topografyası, bitki örtüsü ve ağaç grupları rüzgâr,
sıcaklık değişimleri gibi iklimle ilgili elemanların oluşturduğu akustik gölge bölgeleri ve tabii
ve suni engeller, planlamada gürültü kontrolü elemanı olarak kullanılır.
8) İmar parselasyon planları ve parselasyon haritaları yapılırken yapı kitleleri içerisindeki
gürültüye duyarlı hacimlerin ve yapı çevresinde yer alan faaliyete açık alanların gürültüden
korunmasını sağlayacak biçimde yerleştirme ve biçimlendirme yapılır.
9) Büyük ölçekli imar planı yapımında ve mimari projelendirmede gürültü kontrolü için
yapının tipi, yapı gruplarının düzeni, kat adedi, bina aralıkları, binaların konumları bina tipleri
mimari planları, kitlelerin geometrik biçim ve boyutları ve dış duvarların ses yansıtıcılık
özellikleri gibi faktörler gözönünde tutulur. Yapılar ve faaliyet alanları gürültü kaynağına
göre uygun yönlendirilirler. Dar ve az pencereli cepheleri gürültü kaynaklarına veya gürültülü
alanlara geniş ve çok pencereli cepheleri ise arazinin sakin bölümüne bakmasına dikkat edilir.
Yapı kitlesinin yalnız bir yüzünde cepheleri bulunan eş fonksiyonlu kullanımlar için benzer
şartların her iki taraf içinde sağlanması amacıyla kitle, gürültü kaynağına dik yerleştirilir.
Avlular, ön ve arka bahçeler, teraslar, rekreasyona ayrılmış ortak dış alanlar ve parklar için
parsellerinde zorunlu olarak sıkışık alanlarda yapılacak düzenlemelerde parsel içlerinde geniş
ve reverberan olmayan ve sessiz dış cephelerde az pencereli duvarlar ve duyarlı olmayan
hacimler getirilir. Bir karayolunun iki tarafına yerleştirilecek binalar karşılıklı yansıma
olaylarından kaçınacak şekilde şaşırtılarak yerleştirilirler. Gürültüye duyarlı yapılar ve yapı
içindeki duyarlı hacimleri korumak için, yapı ile gürültü kaynağı arasına yeterli uzaklıkta
üzeri çim kaplı toprak yığmalar ve yeşillikle sarılmış perde duvarlar yapılabilir. Gürültü
kaynağı ile yapı arasındaki yer örtüsü, yumuşak çimen veya yumuşak toprak seçilerek sert
zeminlerden kaçınılır.
10) Yerleşim bölgelerinde yapıların içinde gürültüden rahatsızlığı ve sağlığın bozulmasını
önlemek için yeni yapılacak yapılarda ve eski yapıların büyük onarımında yapı elemanlarında
dış ve iç duvar döşeme, tavan ve çatıda ses yalıtımları mülk sahiplerince yapılır.
11) Dış duvarların 100 m. ötesinde mevcut veya gelecek için tahmin edilen gürültü seviyeleri
ile hacimlerin tiplerine bağlı olarak izin verilen Tablo 4’deki en yüksek gürültü seviyeleri
arasındaki farka göre uygun bir yapı elemanı konstrüksiyonu seçilir. Katsayının bağlı olduğu
yüzeyin gözenekliliği pürüzlülüğü, ağırlığı tabakalı veya masif olması, tabaka boşluğu,
aradaki yalıtım malzemesi tabakalarının birbirine, elemanın diğer strüktürel elemanlara
bağlantı, türleri, sayıları, pencere bileşeninin alanı, duvar üzerindeki yeri, cam kalınlığı, cinsi,
doğrama detayları ve duvara bağlantıları yapı elemanın toplam alanı gibi faktörler gözönünde
tutulur.
12) Yapı malzemelerinin cinsine bağlı olarak yapı, duvar, tavan döşeme gibi bileşenlerinin ses
geçirme kayıplarının belirlenmesinde TSE standartları kullanılır.
13) Belediyeler gerekli gördükleri yapılarda gerek iç, gerekse dış çevre gürültüsünün kontrolü
için akustik rapor isteyebilirler.
14) Bitişik nizam yapılarda ortak bölme elemanları ara döşemeler, tavan ve bitişik duvarlar
aracılığıyla iletilen hidrofor, asansör, ev aletleri, çöp bacaları, tesisat, radyo, televizyon ve
buna benzer seslere karşı yalıtım Türk Standartları Enstitüsü’nce yayınlanmış standartlarda
belirtilen değerleri sağlayacak biçimde yapılır ve aynı standartlarda öngörülen ölçme
metodları ile kullanılacak yalıtımın yeterliliği belediyelerce kontrol edilir.
15) Mevcut yapılarda kullanım dışında başka amaçlarla kullanılan bina ve hacimlerdeki
faaliyetlerden doğan ve yapı içinde diğer bölümlere iletilen seslere karşı tedbirler, bu
faaliyetleri yapanlar tarafından alınır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : Diğer Gürültü Yasakları
Madde 14 – Endüstri yapıları veya işyeri sahipleri işyerlerini açma izni alırken çevreye gürültü
yayma açısından kendi sınırları içerisinde makina, araç ve donatımların yapı içinde ve dışında
uygun yerleştirilmesi, arazi sınırları içinde engellemeler, donatımı kılıflama ile alınacak
tedbirler yapının dış duvar açıklıklarının yerinin uygun tespit edilmesi gibi tedbirleri almakla
ve bunları 5 nci maddede belirtilen yetkililere bildirmekle yükümlüdür.
Madde 15 – Konut bölgeleri içinde ve yakın çevresi ile gürültüye hassas diğer bölgelerde
yapım işlerinde kullanılan ve EK-1’de belirtilen gürültü çıkaran alet ve makinaların iş
günlerinde 20.00-08.00 saatleri arasında, tatil günlerinde ise, ancak belediyelerce alınacak
özel izinlerle belirlenen sürelerde kullanılması mümkündür.
Madde 16 – Şehir içi yolların ve yerleşim bölgelerinden geçen karayollarının yapım ve
onarımları ile bina yıkım işlemleri sırasında doğacak gürültüleri kontrol etmek için gerekli
tedbirler, gürültü yapıcıları ve ilgili kuruluşlar tarafından alınır. Bu tedbirlerle ilgili olarak
gürültülü makinaların kullanımı sınırlandırılabilir.
Madde 17 – Gerek bahçeli gazino, kahvehane, diskotek, dans salonları, lunaparklar, piknik
yerleri, düğün salonları, açık hava sinemaları, kulüpler, lokantalar, barlar, dükkânlar gibi
kamuya açık yerlerde ve gerekse konutlar bahçe ve balkonlar, avlular gibi özel yerleşim
alanlarında elektronik olarak yükseltilmiş müzik seslerinin ses seviyeleri kaynağın hemen
yakınında 90 dBA’yı aşamaz. Yerleşme bölgelerinde konutlar, oteller gibi dinlenme tesisleri
ve diğer hassas yapıların bulunduğu çevrelerde yayılan bu seslerin değerleri, mevcut arka plan
gürültüsü düzeylerini 5 dBA’dan fazla aşamayacak biçimde kontrol altına alınır.
Madde 18 – 17’nci maddede belirtilen kapalı eğlence yerlerinin dış giriş kapılarının üzerine
“Dikkat : içerideki ses düzeyi devamlı duyma bozukluğuna yol açabilir” şeklinde ikaz
levhaları asıldığında ve 17’nci maddeye uyulduğunda gürültü düzeyleri için bir sınırlama söz
konusu olamaz.
Madde 19 – Yetkili kurumlarca saatleri belirlenerek gösterilen yerler dışında, oturma veya
ticaret alanlarında, yüksek sesle haykırarak ve ses yükselticisi gibi vasıtalar kullanarak satış
yapmak yasaktır.
Madde 20 – Radyo, televizyon setleri, müzik aletleri ve benzeri aletleri, oturma alanları ve
yakın çevresi ile gürültüye hassas bölgelerde gürültü rahatsızlığı verecek şekilde 24.00-7.00
saatleri arasında çalmak, kamuya açık sulardaki bir deniz aracı içinde veya kamuya açık diğer
alanlarda ve kamunun geçit hakkı olan alanlarda 15 metre mesafede dahi gürültü rahatsızlığı
meydana getirecek şekilde çalmak, toplu taşıma araçlarında gürültü rahatsızlığına sebep
olacak şekilde çalmak yasaktır.
Madde 21 – Özel mülklerde, aynı mülk sınırları içerisinde veya bitişiğinde, kamuya açık
alanlarda veya kamu için geçit hakkı olan alanlarda insanların ve yapıların vibrasyon menfi
etkilenme sınırının üzerinde titreşim meydana getirecek bir aracı çalıştırmak veya
çalıştırılmasına izin vermek yasaktır.
Madde 22 – Oturma alanları ve yakın çevresi ile gürültüye hassas bölgelerde rahatsız edecek
şekilde deniz motoru, motosiklet veya herhangi bir motorlu aracı imal etmek, üzerinde
değişiklik yapmak veya deneme çalıştırmaları yapmak yasaktır.
Madde 23 – Göl, nehir, dere veya başka su yollarında 15 metre mesafede veya kıyının daha
yakın olduğu yerlerde en yakın kıyı şeridinde 70 dBA’yı ve tekne içinde 80 dBA’yı (Leq)
geçecek şekilde gürültü düzeyi hasıl edecek deniz motoru işletmek ve işletilmesine müsaade
etmek yasaktır.
Madde 24 – Motor gücü ile çalıştırılan ve gürültü rahatsızlığı yapan model deniz motorları,
model uçaklar gibi model araçları oturma alanları ve yakın çevresi ile gürültüye hassas
bölgelerde ve kamu açık alanlarında 20.00 – 8.00 saatleri arasında çalıştırmak veya
çalıştırılmasına izin vermek yasaktır.
Madde 25 – Oturma alanlarındaki yapılar içinde ve dışında; gürültü rahatsızlığına neden
olacak biçimde mekanik güçlü dikiş makinesi, matkap, testere, öğütücü, çimen biçme
makinası, veya benzeri araçların 20.00 – 8.00 saatleri arasında çalıştırılması veya
çalıştırılmasına izin verilmesi yasaktır.
Madde 26 – Lisanslı olarak işletilmelerine yetkili kurumun izni olmaksızın, patlayıcı, maytap
ve benzeri şeyleri kullanma, ateşleme ve bunun sonucunda kamuya açık alanlarda, yollarda ve
oturma alanlarında gürültü rahatsızlığına sebep olacak biçimde yüksek seviyede ses çıkarmak
yasaktır.
Madde 27 – Yangın, hava saldırısı, soygun gibi olağanüstü durumlar ve mecburi denemeler
dışında, herhangi bir yangın alarmı, soygun alarmı veya sivil savunma alarmı, siren, düdük
veya benzeri olağanüstü durum sinyal aletlerinin kasten çalıştırılmaları veya çalıştırılmasına
izin verilmesi yasaktır. Olağanüstü durum sinyallerinin denemesi saat 10.00 dan önce 20.00’
den sonra olmamak şartıyla her zaman günün aynı saatinde uygulanır. Bu deneme ayda bir
defadan fazla yapılamaz. Bina dışında kullanılan soygun veya yangın alarmı ile motorlu araç
soygun alarmları 5 dakika için otomatik olarak ayarlanmadığı takdirde bunlara izin verilmez.
Madde 28 – Sık sık veya belirli zaman aralıkları ile sesler çıkararak gürültü rahatsızlığına
sebep olan hayvanları oturma alanları ve gürültüye hassas bölgelerde bulundurmak yasaktır.
Kamu hayvanat bahçeleri için bu hüküm uygulanmaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM : Çeşitli Hükümler
Madde 29 – Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı tesislerde zorlayıcı savunma sebepleri ve
milletlerarası yükümlülüklerin yerine getirilmesi sözkonusu olduğunda bu yönetmelik
hükümleri uygulanmayabilir.
Gürültü Verilerinin Sağlanması ve Denetime Hazır Bulundurulması Mecburiyeti
Madde 30 – Yönetmelikle gürültü kaynağı olarak belirlenip, bir liste halinde yayınlanan
makina, araç, gereç ve ulaşım araçlarını ve benzerlerini imal edenler, satanlar, kullananlar ve
işletenler, yönetmelikle belirlenen en yüksek ses düzeylerini aşıp aşmadıklarının
denetlenebilmesi amacı ile, düzenli gürültü ölçmelerini yaptırarak belgelendirmek zorundadır.
Denetim
Madde 31 – Bu yönetmelikle getirilen sınırlamalar ve yasaklamalara uyulup uyulmadığının
denetimi, gerekli müsaadelerin verilmesi; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın imar
mevzuatları, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu,
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 1580 sayılı Belediyeler Kanunu ve 3030 sayılı Büyükşehir
Yönetimi Hakkındaki Kanun hükümlerine göre yapılır. Mahallin en büyük mülki amiri ve
onların yetkili kılacağı belediyeler ve köy tüzel kişilikleri tarafından tatbik edilir.
Ceza Hükümleri
Madde 32 – Her kim kasten veya ihmal ile bu yönetmelik ile getirilen,
A – Madde 6’ya göre sanayi, yol ve inşaat makinalarının çalıştırılmasında, hizmete sokulması
ve kullanılmasında yasaklara, şantiyeler için belirlenmiş gürültü sınırlarına uymazsa,
B – Madde 7’ye göre karayolu taşıtları ile ilgili tedbirlere, gürültü sınırlarına ve yasaklara
riayet etmezse,
C – Madde 8’e göre, taşıtların iç gürültü düzeyleri için verilen sınır değerleri aşarsa,
D – Madde 9’un 1 inci fıkrasına göre uygulamayı ihlal ederse,
E – Madde 9’un 2’nci fıkrasına göre banliyo ve şehirlerarası trenler, ağır ve hafif metro için
verilen gürültü sınırlarını aşarsa,
F – Madde 11’e göre işyerleri için getirilen işitme sağlığı açısından düzenlemelere uymazsa,
G – Madde 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 ve 28’e göre getirilen
tedbirleri almaz ve yasaklara uymazsa,
H – Madde 30’a göre gürültü verilerinin sağlanması ve denetime hazır bulundurulması
mecburiyetini yerine getirmezse,
Yönetmeliği ihlal etmiş olur.
Bu durumda 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 2872 sayılı Çevre Kanununun Bazı Maddelerini
Değiştiren 3301 Sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanacağı gibi fabrika, atölye, işyeri ve
eğlence yeri sahipleri de mahallin en büyük mülki amirince verilecek bir aylık süre zarfında
durumu düzeltmedikleri takdirde müesseseleri kısmen veya tamamen süreli veya süresiz
olarak kapatılır.
Geçici Madde
Geçici Madde 1 – Bu yönetmelikte gürültü sınırları belirlenen araçların ve gürültü kaynağı
olarak liste halinde verilen makinaların, öngörülen sınırları aşıp aşmadıklarının kontrol
edilebilmesi-aşmaları halinde tedbirlerin alınabilmesi; ayrıca bu Yönetmelik doğrultusunda
gerekli diğer düzenlemelerin yapılabilmesi amacıyla, süreye ihtiyaç duyulan hususlarda, ilgili
kuruluşlara Yönetmelik hükümlerine uyulması için işbu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten
başlayarak 2 (iki) yıl süre verilir. Bu süre dördüncü bölüm hükümleri için geçerli değildir.
Yürürlük
Madde 33 – Bu Yönetmelik Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 34 – Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakan yürütür.

www.soundpod

Alıntıdır.